Mevlana’nın Hayatı
1207 yılında Afganistan sınırlarında bulunan Belh’te doğmuş olan Mevlana 1222 yılında Karaman’a gelmiştir. Başından iki evlilik geçmiş ve 1225’te İlk eşi Gevher Hatun’dan iki oğlu olup, ilk eşinin vefatından sonra ikinci eşi Kerra Hatun’la evlenmiştir. Kerra Hatun’ dan da iki oğlu olmuş ve bir kız çocuğunu (Kimya) evlat edinmiştir. İlk eğitimini babası Bahaeddin Veled’den almıştır. Babası Belh’ de Alimlerin Sultanı olarak tanınmakta, annesi ise Belh Emiri’nin kızı Prenses Mümine Hatundur. Mevlana Rumca’yı iyi bildiği için Eflatun’un yapıtlarını orjinalinden okumuş, genç yaşta mantık, felsefe, batınılık, ezoterizm gibi konuları incelemiştir. Ruhani gelişimini sürdürmek için Halep ve Şam’a gidip yedi yıl süren eğitimden sonra, Hocası Burhaneddin’in artık Mevlana’ya aktarabileceklerinin tamamladığını düşünmesi üzerine Kayseriye geri dönmüştür. Mevlana medreselerde dört yıla yakın fıkıh ve diğer dini ilimlerle ilgili ders vermiştir.
Rivayete göre ümmi bir şeyhin müridi olan Şemsettin Muhammed Tebrizi, (Tebrizli Şems) bir aradığı olduğunu onuda Konya’da bulacağını söyler. Şems 1244 te Konya’ya gider. Şekerciler hanında kalan Şems, Pamukçular medresesinden çıkmış yanında bilginler, öğrencileri ile beraber oradan geçmekte olan Mevlanın yolunu keser;
Tebrizli Şems:
“Ey bilginler bilgini söyle bana Muhammed mi büyüktür, yoksa Beyazıd Bistami mi?” (O zamanın sultanı) Mevlana kükrer. Bu nasıl sorudur der. O ki Peygamberlerin sonuncusudur. Onun yanında Beyazıd Bistami’nin sözümü olur. Bunun üzerine Şems! Neden Muhammed 70 kere istiğfar ederim (Kalbim paslanır) diyor da Beyazıd kendimi noksan sıfatlardan uzak tutarım, cüppenin içinde Allah’tan başka varlık yok diyor. Buna ne dersin. Mevlana şöyle der; Muhammed her gün 70 makam aşıyordu, her makamın yüceliğine vardığında önceki makam mertebedeki bilgisinin yetmezliğine istiğfar ediyordu. Oysa Beyazıd ulaştığı makamın yüceliğine doyuma ulaştı ve kendinden geçti. Gücü sınırlıydı. Onun için der.
Bu konuşmanın ardından oradan birlikte Mevlana’nın medrese odasına giderler. İki kişilik kesin bir yalnızlık durumunun 40 gün ila 6 ay arasında geçtiği rivayet edilir. Sonuçta Şems-i Tebrizinin Konya’ya gelmesi Mevlana’nın hayatının dönüm noktası ve karşılıklı bir dönüşüm süreci olmuş. Mevlana gibi Şems’de kendisine ayna olacak dostu aramış, bu iki dost birbirlerinin aynasında bir O’lanı görürler. Şems ;(Makalat s.71) sırrını paylaşacağı kişiyi şöyle tanımlamış;
Yüce Allah’ın muhteşem Varlıklarından olan Mevlana Celaleddin-i Rumi İslam Ezoterizmi’nin en önemli şahsiyetlerinden birisidir. Onun batıni yönünü daha iyi anlamak için eserlerinin üzerindeki örtüyü kaldırmak gerekir.
Mevlana şöyle der;
“Mademki duyuyor, düşünüyor, seziyorsun. Büyük hakikati bulmak için gönlünü ve idrakini yoracaksın. Duyduklarını ve bulduklarını söyleyeceksin. Sen söyleyemezsen, ruhunun vasıl olduğu sırları, şiirlere, sazlara, sema’lara söyleteceksin.”
Dünya’nın hiç bir yerinde tüm Kainat’a mâl olmuş ve Evrensel niteliklerde İslami Ezoterizmi anlatan, yazan Sevgili Mevlana’nın eşi ve benzeri yoktur. Sözleriyle şimdilik bu yazımıza bir nokta koyalım. Sevgili muhteşem Canlar,
“Ben cemaattendim. Öldüm yetişip gelişen bir varlık nebat oldum. Nebatken öldüm, hayvan suretine zuhur ettim. Hayvanlıktan da geçtim, hayvanken de öldüm de insan oldum. Artık ölüp de yok olmaktan ne korkayım? Bir hamle daha edeyim, insanken öleyim de melekler alemine geçip kol kanat açayım.” (Mesnevi c.ııı-3901)
(Bu sözlerde insanoğlunun bu dünya’ya enkarne olurken yani bedenlenirken “zorunlu unutma” yaşadığını anlatmak istemiştir.)
Mevlana’nın Sözü
DÜN AKILLIYDIM, DÜNYA’YI DEĞİŞTİRMEK İSTEDİM.BUGÜN BİLGEYİM, KENDİMİ DEĞİŞTİRİYORUM.
Not: Ezoterizm anlamı: (gizli öğreticilik, metafizik ve mistik öğretileri kapsar. İç, içerisi, içe ait)
Sevgide ve ışıkta kalın…
Sonsuz Teşekkürlerimizle.